Uhuru wa Bilaal (Radhiyallahu ‘Anhu) na hamu ya Rasulullah (Sallallahu’ Alaihi Wasallam) kwa Bilaal (Radhiyallahu ‘Anhu) kuwa huru

Wakati mmoja, wakati akizungumza kuhusu Bilaal (Radhiyallahu ‘Anhu), Sa’eed bin Musayyib (Rahimahullah) alisema:

Tamaa ya kuwa muisilamu ilikuwa kubwa sana moyoni mwa Bilal (Radi Allahu ‘Anhu). Alikuwa akiwekwa chini na kuteswa katika mikono ya makafiri. Wakati wowote makafiri wangejaribu kumlazimisha kuachana na Uislamu, angekataa kwa nguvu na kutangaza waziwazi “Allah Allah” (yaani Allah Ta’ala ndiye mungu pekee anayestahili kuabudiwa).

Rasulullah (Sallallahu ‘Alaihi Wasallam) kisha alikutana na Abu Bakr (Radhiyallahu’ Anhu) na alionyesha hamu yake akisema, “Ikiwa tu tungekuwa na mali ambayo tunaweza kumnunua Bilaal (na kumwachisha huru)!” Baada ya hapo, Abu Bakr (Radhiyallahu ‘Anhu) alimkaribia ‘Abbaas (Radhiyallahu’ Anhu) akamwambia, “Nenda umnunue Bilaal kwa niaba yangu.”

Ipasavyo, ‘Abbaas (Radhiyallahu’ Anhu) alimwendea mmiliki wa Bilaal (Radhiyallahu ‘Anhu), ambaye alikuwa mwanamke, akamwambia, “Je! Utaniuzia mtumwa wako hapo (anateswa hadi atakapokufa na) hautapata chochote kupitia yeye?”

Mwanamke huyo alishangazwa kabisa na toleo hilo na akasema, “Utafanya nini na mtumwa huyu baada ya kumnunua?” Kisha akaanza kulalamika juu yake akisema, “Kweli, hana uzuri wowote ndani yake!” Lakini, ‘Abbaas (Radhiyallahu’ Anhu) hatimaye alifanikiwa kumnunua Bilaal (Radhiyallahu ‘Anhu) kutoka kwake, baada ya hapo alimtuma kwa Abu Bakr (Radhiyallahu ‘Anhu). (USDUL GHAABAH 1/237)

Qays (Rahimahullah) anataja kwamba Abu Bakr (Radhiyallahu ‘Anhu) alimnunua Bilaal (Radhiyallahu ‘Anhu) kupitia Abbaas (Radhiyallahu Anhu) kwa ooqiyah tano za dhahabu wakati huo alikuwa akiteswa na kubatizwa chini na jiwe mzito.

Makafiri walichanganyikiwa sana kwa sababu ya Bilaal (Radhiyallahu ‘Anhu) walibaki na udhibiti juu ya Uislamu wake hivi kwamba walimuambia Abu Bakr (Radhiyallahu ‘ANHU) Baadaye, baada ya kumnunulia, “Tungemuuza kwako hata kama ungesisitiza kutulipa ooqiyah moja tu.”

Kwa hili, Abu Bakr (Radhiyallahu ‘Anhu) alijibu kwa hiari akisema, “Kweli, hata ikiwa ulidai ooqiyah mia moja kutoka kwake, ningemnunua kutoka kwako kwa bei hiyo!” (Siyar A’elaam Nubalaa ‘3/219)

Baada ya Abu Bakr (Radhiyallahu ‘Anhu) kumnunua Bilaal (Radhiyallahu’ Anhu), alifika kwa Nabi (Sallallahu ‘Alaihi Wasallam) na kumjulisha juu ya ununuzi huo. Nabi (Sallallahu ‘Alaihi Wasallam) alimuuliza Abu Bakr (Radhiyallahu’ Anhu) ikiwa angemfanya kuwa mwenzi katika umiliki wa Bilaal (Radhiyallahu ‘Anhu) kupitia kumruhusu kununua sehemu yake. (Nabi (Sallallahu ‘Alaihi Wasallam) alitaka kushiriki katika umiliki wa Bilaal (Radhiyallahu ‘Anhu) ili pia aweze kushiriki katika thawabu wakati wangemwachilia). Abu Bakr (Radhiyallahu ‘Anhu), hata hivyo, alijibu kwamba tayari alikuwa amemwachilia Bilaal huru(Radhiyallahu ‘Anhu). (Siyar A’elaam Nubalaa ‘3/219)

Kiasi tofauti kimesimuliwa kuhusu bei ambayo Abu Bakr (Radhiyallahu ‘Anhu) alilipa kwa Bilaal (Radhiyallahu’ Anhu). Ibnul Atheer (Rahimahullah) ametaja maoni matatu (1) ooqiyah tano, (2) ooqiyah saba (3) ooqiyah tisa. (USDUL GHAABAH 1/237)

‘Allaamah dhahabi (Rahimahullah) amenukuu hadithi ya Sha’bee (Rahimahullah) ambayo inataja kwamba Abu Bakr (Radhiyallahu’ Anhu) alikuwa amelipa ooqiyah arobaini kwa Bilaal (Radhiyallahu Anhu). (Siyar A’laam Nubalaa ‘3/219)

Haafidh Ibn Hajar ‘Asqalaani (Rahimahullah) amesema kwamba Abu Bakr (Radhiyallahu’ Anhu) alimnunua Bilaal (Radhiyallahu ‘Anhu) kwa kutoa mmoja wa watumwa wake badala yake. (Isaabah 1/456)

Kumbuka: Thamani ya ooqiyah moja ya dhahabu ni dirham 40.